10/12 Παγκόσμια ημέρα των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων !
Προσπάθεια αιώνων για να επιτευχθεί Ειρήνη και να προαχθούν έννοιες, όπως Αξιοπρέπεια, Σεβασμός, Αξία της Ζωής…
Ζούμε σε μια εποχή όπου η αξία της ζωής είναι απούσα από την καθημερινότητά μας.
Καθημερινά υπάρχουν θύματα βίας, κυρίως γυναίκες και παιδιά.
Ο σεβασμός αποτελεί σπάνια συμπεριφορά στο σπίτι, στο σχολείο, στην εργασία, στην πλατεία, στο δρόμο, αλλά και σε υπηρεσίες που συναλλάσσονται με το κοινό, τόσο από πλευράς υπαλλήλων όσο και από πλευράς κοινού.
Ακόμη και στη Βουλή που υποτίθεται ότι οι άνθρωποι αυτοί εκπροσωπούν το κράτος εκείνο που προάγει τα Δικαιώματα και εφαρμόζει το Σύνταγμα.
Τι έγινε λοιπόν στις 10/12 και γιορτάζουμε αυτή την ημέρα;
Στις 10/12/1948 πραγματοποιήθηκε η Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στη Γενική Συνέλευση από τον ΟΗΕ στο Παρίσι.
Βέβαια δεν έγινε ξαφνικά και από τη μια στιγμή στην άλλη αυτή η κίνηση.
Μετά το Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο, τις δράσεις και τα κινήματα στην Ευρώπη , το Ολοκαύτωμα, το κίνημα του Διαφωτισμού είχε ωριμάσει το κοινωνικό κλίμα και ήταν επιβεβλημένη μια τέτοια κίνηση.
Φυσικά τα λιθαράκια σιγά σιγά και σταθερά είχαν μπει από προηγούμενα χρόνια.
Στη Βρετανία το 1689, η αγγλική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων και η αντίστοιχη Αξίωση Δικαιωμάτων της Σκωτίας έκριναν παράνομες μια σειρά από καταπιεστικές κυβερνητικές ενέργειες.
Η Διακήρυξη των Δικαιωμάτων της Βιρτζίνια το 1776 κωδικοποίησε σε νόμο έναν αριθμό θεμελιωδών ατομικών δικαιωμάτων και πολιτικών ελευθεριών επηρεάζοντας τις μετέπειτα διακηρύξεις.
Δύο μεγάλες επαναστάσεις κατά τη διάρκεια του 17ου αιώνα, μία στις ΗΠΑ το 1776 και μια στη Γαλλία το 1789, οδήγησαν στην υιοθέτηση της Διακήρυξης της Ανεξαρτησίας των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής και της γαλλικής Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη, αντίστοιχα, στη βάση των οποίων κατοχυρώθηκαν συγκεκριμένα νομικά δικαιώματα.
Οι δύο αυτές διακηρύξεις αποτέλεσαν τον βασικό πυλώνα των σύγχρονων ατομικών ελευθεριών.
Ο Άγγλος φιλόσοφος John Locke και το Κοινωνικό Συμβόλαιο ο οποίος τον 17ο αιώνα ανέφερε τα φυσικά δικαιώματα των πολιτών στο έργο του, προσδιορίζοντας τα ως δικαιώματα «στη ζωή, την ελευθερία και την περιουσία », και υποστήριξε ότι τα εν λόγω θεμελιώδη δικαιώματα δεν μπορούν να παραλειφθούν από το κοινωνικό συμβόλαιο.
Τον 19ο αιώνα το φαινόμενο της δουλείας κατέλαβε την πρώτη θέση κοινωνικού, πολιτικού και φιλοσοφικού προβληματισμού και τα ανθρώπινα δικαιώματα έγιναν κεντρικό ζήτημα.
Πολλοί Βρετανοί μεταρρυθμιστές εργάστηκαν με στόχο την κατάργηση της δουλείας. Στην Βρετανική Αυτοκρατορία καταργείται η δουλεία με Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου για το Εμπόριο Δούλων του 1807 και με την Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου για την Κατάργηση της Δουλείας του 1833.
Στις ΗΠΑ όλες οι Βόρειες Πολιτείες είχαν καταργήσει τον θεσμό της δουλείας μεταξύ του 1777 και του 1804, μετά τον εμφύλιο πόλεμο στην Αμερική και με συνταγματικές τροπολογίες διασφαλίστηκε η πλήρης υπηκοότητα και τα πολιτικά δικαιώματα σε όλους όσους έχουν γεννηθεί στις ΗΠΑ και δικαίωμα ψήφου στους Αφρικοαμερικάνους.
Ήταν πρόδηλο ότι αυτή θα ήταν η συνέχεια την κατάλληλη στιγμή, είτε διότι δεν υπήρχε κανένας σεβασμός στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια και ζωή- οπότε οι άνθρωποι δεν είχαν να χάσουν τίποτε περισσότερο- είτε διότι είχε αρχίσει να αμφισβητείται επικίνδυνα η μοναρχία και η χρήση εξουσίας κατ’ αυτό τον τρόπο, αλλά και γιατί επί τρεις αιώνες ήταν η ώρα πλέον για όλες τις χώρες να προχωρήσουν κοινωνικά και πολιτικά σε αυτές τις αλλαγές.
Ο Καναδός νομικός ερευνητής John Peter’s Hamphrey, ο οποίος τιμήθηκε με βραβείο των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων από τον ΟΗΕ, είχε κάνει ένα προσχέδιο για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και στη συνέχεια και με συνεργασία επιστημόνων από ΗΠΑ, Κίνα, Γαλλία ολοκληρώθηκε.
Ανθρώπινα Δικαιώματα
· Δικαίωμα στη Ζωή.
· Δικαίωμα στο σεβασμό και την αξιοπρέπεια όλων των ανθρώπων.
· Την ισότητα όλων των πολιτών απέναντι στο Νόμο, δικαίωμα όλων των πολιτών στέγης και τροφής.
· Δικαίωμα όλων των πολιτών στην Υγεία, την Παιδεία, την Ελευθερία, ελευθερία σκέψης και έκφρασης.
· Δικαίωμα στην Υγειονομική περίθαλψη.
· Δικαίωμα συμμετοχής στον πολιτισμό.
· Δικαίωμα στην εργασία.
Φυσικά τα Δικαιώματα αυτά ποτέ δεν εφαρμόστηκαν σε κράτη όπου δεν υπάρχει Δημοκρατία, όπου παρατηρείται σοβαρή παραβίαση των δικαιωμάτων των πολιτών, επιβάλλοντάς τους τη θανατική ποινή και λαμβάνοντας ελεγχόμενες πληροφορίες και εκπαίδευση.
Το χαρακτηριστικό άλλωστε της Δημοκρατίας είναι να έχουν οι Πολίτες Δικαιώματα.
Τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και η εφαρμογή τους συνεχίζουν να είναι επίκαιρο ζήτημα, καθώς παραβιάζονται ποικιλοτρόπως και δεν προστατεύονται παρά το ότι είναι θεμελιώδη και αναπαλλοτρίωτα.
Πολλά κράτη έχουν κατηγορηθεί για καταπάτηση αυτών των Δικαιωμάτων , μεταξύ αυτών και η Ελλάδα.
Γίνεται μία διαρκής προσπάθεια της προάσπισης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Το 2000 το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο προέβησαν στη Διακήρυξη του χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το 2009 με την έναρξη ισχύος της Συνθήκης της Λισσαβόνας, η οποία περιλάμβανε τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, ο οποίος αποτελείται από πενήντα πολιτικά, κοινωνικά και οικονομικά δικαιώματα τα οποία ομαδοποιούνται σε έξι μεγάλους άξονες :
• Ανθρώπινη Αξιοπρέπεια
• Ελευθερίες
• Ισότητα
• Αλληλεγγύη
• Δικαιώματα των πολιτών
• Δικαιοσύνη
Με την έναρξη λοιπόν την Συνθήκης κατέστησαν νομικά δεσμευτικά για την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα Κράτη Μέλη κατά την εφαρμογή του δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου θεσπίστηκε το 1950, έχει επικυρωθεί από 47 χώρες- μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης και 27 κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Τον Δεκέμβριο του 2020 το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εξέδωσε απόφαση για θέσπιση παγκόσμιου καθεστώτος κυρώσεων για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα.
Είναι η πρώτη φορά που η ΕΕ αποφασίζει να επιβάλλει κυρώσεις σε φυσικά πρόσωπα, οντότητες και φορείς που ευθύνονται για σοβαρές παραβιάσεις και καταπατήσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων παγκοσμίως ή και εμπλέκονται σε τέτοιες πράξεις ή συνδέονται με αυτές, ανεξαρτήτως του τόπου τέλεσής τους!
Το 2022 το Συμβούλιο επαναβεβαίωσε τη δέσμευση της ΕΕ να σέβεται, να προστατεύει και να πραγματώνει τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου με συνέπεια και συνοχή σε όλους τους τομείς της εξωτερικής δράσης της, καθώς και να στηρίζει το σύστημα του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα ως ακρογωνιαίο λίθο της εξωτερικής της δράσης.
Μεγάλος και δύσβατος ο δρόμος για την Ελευθερία και όλα τα υψηλά εκείνα φρονήματα που καθορίζουν τη ζωή μας.
Την ποιότητά της.
Την ασφάλειά μας.
Την αξιοπρέπειά μας.
Ας ελπίσουμε κάποτε να πραγματωθούν όλα αυτά και να ζήσουμε σαν γένος μια πραγματικά αξιοπρεπή ζωή!
γράφει η Φωτεινή Σαμαρά,
Επιχειρηματίας, ΜΒΑ Διοίκηση Μονάδων Υγείας και Πρόνοιας
